De Ayurvedische (voedings)leer, wat is het precies?

Sinds ik in aanraking ben gekomen met Ayurveda, zo een 8 jaar geleden, ben ik erdoor gefascineerd. Waarom? Ayurveda leert ons dat alles met elkaar is verbonden. Van het voedsel dat we eten tot de wereld waarin we leven, alles bestaat uit de elementen van de natuur. Vuur, water, aarde, licht en ether.

Wat kan Ayurveda voor je betekenen?

Tijdens mijn opleiding Holistische voedingsleer kreeg ik de kans om mij nog meer te verdiepen in de Ayurvedische voedingsleer en wauw wat is dit een verrijking.

Ayurveda leert ons dat ieder mens bestaat uit een combinatie van de drie Dosha’s, oftewel basiskrachten. De Dosha’s bestaan uit een combinatie van de vijf elementen uit de natuur. Jouw Dosha geeft je de mogelijkheid om je te verdiepen in de manier waarop jij in verbinding staat met de natuur en hoe je jouw lichaam en jouw leven het beste kunt balanceren om te kunnen genieten van een optimale gezondheid.

Jij leert hoe jij het beste in jouw kracht kunt staan.

Voel je jezelf prikkelbaar, onrustig of kom je juist helemaal niet in actie? Dan kan Ayurveda helpen om je weer in balans te brengen. Als je Ayurveda op de juiste manier toepast dan geeft het je precies wat je nodig hebt.

De drie Dosha’s uit de Ayurvedische (voedings)leer

In de Ayurveda bestaan er drie types, ofwel Dosha’s. Een Dosha kan je het beste zien als een basiskracht. We hebben allemaal de drie basiskrachten in ons, maar er zijn er altijd een, of twee, overheersend.

De Dosha’s vertegenwoordigen hoe de vijf elementen in het lichaam samenwerken om te kunnen functioneren. Van je hart tot je longen en zelfs je huid, de elementen zijn aanwezig in elk orgaan en elk weefsel. Bij iedereen op een unieke manier waardoor ook iedereen een unieke manier van leven heeft.

De drie Dosha’s (basiskrachten)
KAPHA: Water + Aarde
VATA: Lucht + Ether (ruimte)
PITTA: Vuur + Water

We worden allemaal geboren met een bepaalde constitutie, dit is de combinatie van de drie die allemaal in bepaalde mate aanwezig zijn in jou. Gedurende ons leven komen we in aanraking met leuke en minder leuke dingen en worden we ‘gevormd’.

Met Ayurveda heb je de mogelijkheid om jezelf meer in balans te brengen.

Hoe breng je jezelf in balans met Ayurveda?

1. Download mijn dosha test om erachter te komen welke Dosha(‘s) bij jou overheersend zijn.
2. Bekijk je klachten nauwkeurig en onderzoek in welke dosha de oorzaak ligt. Hier zit jouw disbalans.
3. Een veelgemaakte denkfout is dat je de Dosha’s waarop je laag scoort omhoog moet halen, maar dat is juist niet de bedoeling. Je gaat juist je overheersende Dosha balanceren met tegenovergestelde eigenschappen.
4. Kies een aantal voedings- of leefstijltips uit waar jij mee aan de slag wilt gaan.
5. Houdt een eetdagboekje bij en noteer hierbij hoe je je voelt na een bepaalde maaltijd om het effect van de veranderingen te kunnen bepalen.
6. Onthoud: verandering hoeft niet in een keer, maak het niet te groot en ga stap voor stap aan de slag! Vind je het fijn om hier hulp bij te krijgen en wil je leren hoe jij Ayurveda kunt inzetten op een manier die voor jou werkt? Neem dan gerust even contact met mij op via lucy@yourmealplanners.nl of bekijk mijn Inner Balance Reading waarin ik je 1:1 coach gedurende 4-6 weken.

A closer look… De drie Dosha’s uitgelegd

Elke Dosha heeft zijn eigen kwaliteiten – gebaseerd op de elementen waaruit het is opgebouwd. Elke Dosha staat voor een bepaalde groep organen, weefsels en fysiologische functies in het lichaam. De Dosha’s komen overal in terug, van het tijdstip van de dag tot de seizoenen van het jaar tot de tijd van het leven waarin je momenteel leeft.

De kwaliteiten van de Dosha’s zijn zichtbaar als ze in balans zijn, en verschijnen als symptomen (meestal ongewenst en ongemakkelijk) wanneer ze uit balans zijn.

Hieronder bespreek ik elke Dosha kort, zodat je kunt beginnen te begrijpen hoe ze bij JOU in je leven verschijnen.

Remember: Je hebt een specifieke combinatie van elk van de Dosha’s in je lichaam. Dit is jouw unieke Ayurvedische constitutie.

Je wordt geboren met deze speciale constitutie. Door levenservaringen en omstandigheden zal jouw constitutie verschuiven. Het is jouw taak om de remedies te vinden die je helpen zo dicht mogelijk bij je oorspronkelijke constitutie te blijven. Dit is wat je helpt gezond te blijven, en deze gezondheid is uniek voor jou.

VATA

Ontstaat uit Lucht en Ether (is de ruimte waarbinnen lucht aanwezig is).

Als VATA uit balans is:

• Angstig en nerveus
• Gapen
• Slapeloosheid
• Ademhalingsproblemen, hartritmestoornissen
• Chaotisch denken en piekeren
• De hik
• Rusteloos en snel opgewonden
• Heesheid
• Oververmoeid
• Verteringsproblemen en/of constipatie
• Instabiele en wisselende emoties
• Mentruatiestoornissen
• Besluiteloos en onvoorspelbaar
• Krachtverlies
• Overgevoelig
• Spontane bewegingen van ledematen

VATA komt weer in evenwicht door

• Regelmaat aan te brengen in dagindeling, eten en activiteiten; leren één ding tegelijk te doen;
• Rustige muziek te luisteren, rustige beweging en sporten (wandelen, yoga, tuinieren, dansen, fietsen, paardrijden, golf, biljart, t’ai Chi)
• Rust inbouwen na inspanning. Rustige vakantie in een warme omgeving;
• Gevoelens rustig bekijken en bespreken;
• Meditatie;
• Huid dagelijks invetten en licht masseren (helpt VATA te aarden) met geschikte olie: amandel of sesam.
• Een warm bad (niet te heet en te lang)
• Op vaste tijden eten, regelmatig kleine maaltijden en voldoende eten in een rustige omgeving.
• Balancerend voedsel (VATA verlagend): warm, vochtig, zoet, zuur, zout. Bijvoorbeeld soepen, warme pap van granen (rijst, haver, quinoa) en gebalanceerde groenten in olie. Geen rauwkost!

Bekijk hier het recept om VATA in jou te balanceren: Groente curry met Pancha Masala

PITTA

Ontstaat uit Vuur en Water.

Als PITTA uit balans is

• Boos
• Overmatige zuurvorming
• Ongeduldig
• Maagzweren
• Agressief
• Branderige tong
• Wreed en dominant
• Koorts en ontstekingen
• Eigenwijs en koppig
• Bloedarmoede
• Jaloers
• Galstene
• Roekeloos
• Huidziekten, roodheid en branderigheid
• Dorstigheid
• Verminderend zichtsvermogen
• Oogaandoeningen
• Sneller grijs haar

PITTA komt weer in evenwicht door

• Te bewegen in een koele ruimte of koele buitenlucht;
• Extreme hitte, maar vermijd stoom en vocht;
• Helemaal niets te doen, en daar ook van te genieten!;
• Teamsporten die het liefst ook verkoelend zijn. Denk aan water- en wintersporten;
• Op rustige wijze gevoelens uiten;
• Stevige massage met verkoelende olie;
• Maaltijden niet uitstellen;
• Balancerend voedsel (PITTA verlagend): niet te heet, accent op zoet, bitter en wrang, matig met olie.

Bekijk hier het recept om PITTA in jou te balanceren: Frisse bieten raïta met kokosyoghurt

KAPHA

Ontstaat uit Water en Aarde.

Als KAPHA uit balans is

• Vertraging / niet in beweging kunnen komen
• Overgewicht- Uitstellen (dingen op zijn beloop laten)
• Slijmvorming
• Conflicten vermijden
• Astma
• Depressiviteit
• Maagklachten
• Bezitterig en jaloers
• Trage vertering
• Hebzucht – Geheugenproblemen
• Conservatief
• Suikerziekte
• Gierig
• Gewrichtspijnen (door vocht)
• Niet wakker kunnen worden
• Vettige huid
• Vochtophopingen

KAPHA komt weer in evenwicht door

• Warm, droog klimaat of ruimte;
• In beweging komen (letterlijk en figuurlijk);
• Uitdagingen opzoeken en aangaan;
• Routine doorbreken;
• Alleen slapen als ’s avonds naar bed gaat en bijtijds opstaan (geen middagdutje)
• Actief praten over gevoelens;
• Sporten: krachtsport en duursport (judo, kogelstoten, gewichtheffen, voetbal, squash)
• Droge massage met weinig olie;
• Balancerend voedsel (KAPHA verlagend): minder eten; droog, zeer weinig vetten en oliën. Weinig zuivel en matig zetmeel. Scherpe, bittere en wrange smaken.

Bekijk hier het recept om Kapha te balanceren: Granen Pannenkoekjes met spitskool.

Ben je geïnspireerd geraakt en ga je lekker aan de slag met jouw unieke Ayurvedische constitutie. Geniet van de reis en onthoud dat ieder stapje telt, hoe klein ook! Maak er een spel van en je zult zien dat de zoekweg naar een gezonde levensstijl alleen maar leuker wordt! ENJOY!

Vind je het nog lastig om verdieping te zoeken in jouw unieke voedingspatroon en wil je erachter komen wat voor jou werkt? Maak gratis een kennismakingsgesprek om te kijken of ik jou kan ondersteunen in je zoektocht naar gezondheid en balans.

Note: Voor de uitwerking van de verschillende Dosha’s heb ik de informatie gebruikt uit mijn opleiding van Drs. Anna M. Kruyswijk- van der Heijden.